Proses gaz analiz sistemlerinde örnekleme iki temel şekilde yapılmaktadır. Gazın olduğu noktada ölçüm in-situ olarak isimlendirilirken, numune gazın kaynaktan taşınarak örneklenmesi ise ekstraktif ölçüm olarak isimlendirilir. Bu serimizde ekstraktif gaz analiz sistem tasarımı yapılırken, sistemin uygun şekilde çalışabilmesiyle birlikte uzun ömürlü olması ve verimli ölçüm yapabilmesi için dikkat edilmesi gereken detaylar konu alınmıştır.
Bölüm 3: Ekstraktif Gaz Analiz Sistemleri
Ekstraktif sistemler, numune gazın bir hat ve pompa vasıtasıyla ölçüm noktasından taşınarak, sensöre getirilmesini temel almaktadır. Bu sistemler tasarlanırken 3 önemli kriter daima göz önünde bulundurulmalıdır.
Ekstraktif Gaz Analiz Sistemi Tasarlarken Göz Önünde Bulundurulması Gereken Temel Kriterler Nedir?
Bu kriterlerden ilki, gazın özelliklerinin ve yapısının bozulmadan sensöre getirilmesidir. Örnekleme sistemi tasarlanırken gazın fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenerek, uygun uygulama yapılmalıdır.
İkinci kriter ise gazın fiziksel ve kimyasal özelliklerinden kaynaklı, gaz analiz sisteminde oluşabilecek deformasyon ve korozyonların önlenmesi amacıyla doğru malzeme ve materyal seçiminin yapılmasıdır.
Üçüncü ve son temel kriterimiz, dış ortamda bulunan tüm ekipmanların atmosferik koşullar ve bölgenin tehlike sınıfına özel tasarlanması olarak sıralanmaktadır.
Ekstraktif Gaz Analiz Sistemleri Örnekleme Şekline Göre Kaç Sınıfa Ayrılır?
Ekstraktif gaz analiz sistemleri, örnekleme şekli ve kullandığı ölçüm teknolojisi gereği farklı sınıflarda yer almaktadır. Örnekleme şekline göre soğuk ekstraktif, sıcak ekstraktif ve düşük basınç örnekleme sistemleri şeklinde sınıflara ayrılmaktadır.
Ekstraktif Gaz Analiz Sistemleri Ölçüm Teknolojisine Göre Kaç Sınıfa Ayrılır?
Kullandığı ölçüm teknolojisine göre kızılötesi (NDIR, FTIR, WHIR etc.), ultraviyole (NDUV, UVDOAS, UV etc.), elektrokimyasal, paramanyetik, termal iletkenlik gibi birçok farklı ölçüm teknolojisi, ölçülecek gazın özelliklerine göre bu uygulamalarda kullanılabilir.
Numune Alma Probunun Temel Görevi Nedir?
Ekstraktif gaz analiz sistemleri örneklemesinde ilk eleman, numune alma probudur. Bu probun temel özelliği, örneklemenin yapılacağı noktadan alınacak olan gazın içerisinde yer alan partikül ve diğer katı formdaki kirleticileri tutarak, gaz analizörünü ve öncesinde yer alan örnekleme/şartlandırma ekipmanlarını korumaktadır. Ayrıca numune gaz içerisinde su buharı ve bu buharla birleştiğinde asit oluşturabilecek bileşenler var ise burada oluşabilecek yoğuşmayı engellemek amacıyla ısıtmalı özellikli versiyonlar da mevcuttur.
Ekstraktif Gaz Analiz Sistemleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Isıtmalı Numune Alma Hattı Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar Nedir?
Numune alma probu sayesinde tozu tutulan numune gazın analizöre taşınması amacıyla numune alma hatları (hortumları) kullanılmaktadır. Uygulamaya göre bu hatlar; teflon, çelik, viton vb. benzeri malzemeden imal edilebildiği gibi gazın yapısı ve içeriğine bağlı olarak ısıtmalı ve ısıtmasız da olabilmektedir. Numune hattı seçiminde, gazın özelliği önemli olduğu gibi hattın kurulacağı dış ortamın şartları da hat seçiminde önem arz etmektedir.
Numune hattıyla analiz kabinine getirilen numune gaz, örnekleme teknolojisine bağlı olarak, sıcak ekstraktif ise ısıtmalı pompadan geçerek analizöre giriş yapar, soğuk ekstraktif ise analizör öncesine kurulan gaz şartlandırma ünitesinden geçtikten sonra analizöre bağlanır. Düşük basınç örnekleme (vakum) sisteminde ise doğrudan analizöre giriş yapar ve sonrasında numune pompasından geçer.
Analizör Panosunun Tasarımında Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
Ekstraktif sistemlerde analizör panosunun tasarımı; analizörün ve diğer yardımcı ekipmanların boyutları, örnekleme şekli, ekipmanların ürettiği sıcaklık, pano içesinde gerekli olan havalandırma, analiz sisteminin bulunacağı atmosferik koşullar, bölgenin tehlike sınıfı ve panonun maruz kalacağı proses gaz yapısına göre yapılmalıdır.
Set Teknik Emniyet ve Çevre Teknolojileri A.Ş. olarak; Gaz Algılama Sistemleri, Proses Gaz Analiz Sistemleri, Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri, Endüstriyel İş Güvenliği Ekipmanları ve Yanma Teknolojileri konularında, 2004 yılından bu yana her geçen gün geliştirerek bugüne taşıdığımız satış ve teknik destek tecrübemiz ve tamamı Türkiye ve Avrupa normlarına uyumlu ürünlerimiz ile mühendislik çözümleri sunmaktayız.
Paylaş: