Formaldehit, oda sıcaklığında gaz olarak bulunan renksiz ve keskin kokulu bir maddedir. Bir gaz olarak, kokusu çok küçük konsantrasyonlarda bile algılanabilir. Hava ile karışım halinde formaldehit, geniş bir konsantrasyon aralığında patlayıcı bileşikler oluşturur. Patlama aralığı; alt patlama limiti (LEL) %7 vol. (87g / m³) ve üst patlama limiti (UEL) olarak % 73 vol. (910 g / m³) dür.
Ağaç Endüstrisinde Formaldehitin Ortaya Çıkabileceği Başlıca Uygulamalar Aşağıdaki Gibidir:
• Sunta ve MDF üretimi
• Kaplama ve vernikleme sistemleri
• Ahşap ürün işleme
• Yapıştırıcı bazlı imalat endüstrileri
Panel mobilya üretiminde çoğunlukla yonga levha ve lif levha gibi ahşap esaslı levha ürünleri kullanılmaktadır. Bu levhalar genellikle üre formaldehit tutkalı kullanılarak üretilmekte olup, formaldehit ile üretilen panel ve mobilyaların neden olduğu emisyon insan sağlığı açısından ciddi riskler oluşturmaktadır.
Formaldehit emisyonu, maruz kalınan konsantrasyona bağlı olarak deri, göz ve solunum yollarında ciddi alerjik reaksiyonlar gibi akut etkilerinin yanında, uzun süreçte kansere kadar varabilen hastalıklara neden olabilmektedir.
Bu emisyonun insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması için ahşap esaslı levha üretimi yapan tesislerin emisyon miktarlarına belli sınırlamalar getirilmiş olup, son yıllarda birçok ülkede bu sınırlara uyulması yasal yaptırımlarla desteklenmeye başlanmıştır.
Ağaç endüstrisinde formaldehit 3 temel noktada 3 farklı amaç için ölçülebilir:
- Üretim hattı üzerinde ürün kalitesi ve formaldehit sarfiyatının kontrolü,
- Baca çıkışında emisyon miktarının izlenmesi,
- Üretim ve presleme bölümlerinde teknik emniyet amacıyla ölçülmektedir.
Teknik emniyet ve çalışan sağlığı kapsamında yapılan ölçüm üretim ve pres hatlarında kontrollü şekilde sürekli olarak yapılmalıdır. Bu ölçüm üretim hattı solunum hizasında yapılarak kayıt altında tutulmalıdır. Dünyada iş güvenliği için mevcut olan NIOSH ve OSHA standartlarında 8 saatlik ve anlık maruziyet değerleri belirlenmiştir. Ülkemizde kabul edilen 15 dakikalık maruziyet sınır değeri 2 ppm, 8 saatlik maruziyet sınır değeri ise 0,75 ppm'dir.
Formaldehit ölçümü için ekstraktif Laser (lazer absorpsiyon spektroskopisi ) yöntemi yaygın olarak kullanılır. Lazer gaz analizörleri de diğer optik yöntemler gibi ışığın hedef gaz molekülü tarafından emilmesi prensibine dayanmaktadır. Lazer yöntemle çalışan analizörler düşük konsantrasyonları ölçebilmek için ışığın absorbsiyonun seviyesinin artırılması gerekmektedir. Bu nedenle ölçüm hücresindeki ışık yolu uzatılarak tüm hedef gaz molekülleri tarafından emilmesi sağlanmalıdır.
Hedef gazı istenen hassasiyette ölçebilen analizör belirlendikten sonra, üretim hattındaki kritik ve potansiyel formaldehit kaçaklarının olduğu veya çalışanların üretim hattında daha sık çalışma yaptığı noktalara numune hatları çekilir. Özel olarak tasarlanmış sistem, farklı noktalardan periyodik numune alarak sürekli olarak ölçmektedir. Alınan tüm ölçüm değerleri özel bir yazılımla kayıt altına alınmakta ve veriler 10 yıl saklanmaktadır.
Bu uygulama için kullandığımız AP2E marka Proceas model formaldehit analizörü, ışığın 20 km yol alabildiği ölçüm hücresi sayesinde 0-10 ppm ölçüm aralığında 1 ppb seviyelerinde algılama limitlerini sağlayabilmektedir. Bu sayede en küçük formaldehit seviyelerini dahi güvenilir şekilde ölçebilmekte ve kaliteli sürekli ölçümü kullanıcılara sunmaktadır.
Bu analizörde ölçüm anlık olarak gerçekleştirilir ve herhangi bir numune şartlandırması gerektirmez. Kurulum sırasında, ölçüm sistemi yerinde kalibre edilir ve çalışma sırasında yeniden saha kalibrasyonuna ihtiyaç duymaz. Bu durum kullanıcı için düşük işletme ve bakım maliyetleri sağlamaktadır.
Set Teknik Emniyet ve Çevre Teknolojileri A.Ş. olarak; Gaz Algılama Sistemleri, Proses Gaz Analiz Sistemleri, Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri, Endüstriyel İş Güvenliği Ekipmanları ve Yanma Teknolojileri konularında, 2004 yılından bu yana her geçen gün geliştirerek bugüne taşıdığımız satış ve teknik destek tecrübemiz ve tamamı Türkiye ve Avrupa normlarına uyumlu ürünlerimiz ile mühendislik çözümleri sunmaktayız.
Paylaş: